Τι σημαίνει το χρώμα των ούρων; 

Καθαρά, θολά, κίτρινα: όλοι έχουμε αναρωτηθεί κάποια στιγμή στη ζωή μας ποιο είναι το σωστό χρώμα στα ούρα για να θεωρούμαστε υγιείς. Μαθαίνοντας όλες τις λεπτομέρειες για το σωστό χρώμα ούρων, θα μπορείτε να καταλάβετε αν ενυδατώνετε σωστά τον οργανισμό σας και θα μπορείτε να εντοπίσετε πιθανά σημάδια μόλυνσης. Διαβάστε εδώ, λοιπόν, τον οδηγό μας ώστε να μπορείτε να καταλάβετε περισσότερα για την υγεία σας.

Μην ξεχάσετε να δείτε τον σχετικό χρωματικό πίνακα ώστε να τσεκάρετε και τα δικά σας ούρα!

Χρώμα ούρων και χρωματικός πίνακας 

Διάφοροι ιατρικοί οργανισμοί στον κόσμο έχουν εκδώσει έναν χρωματικό πίνακα ώστε να έχουν οι πάντες τη δυνατότητα να ελέγξουν το χρώμα που έχουν τα ούρα τους για να διαπιστώσουν αν είναι υγιείς. Διαβάστε μερικές πληροφορίες για αυτόν τον χρωματικό πίνακα¹:

• Αυτοί οι πίνακες συνήθως ξεκινούν με #1 το πολύ απαλό κίτρινο χρώμα και σταδιακά προχωρούν σε σκουρότερες αποχρώσεις του κίτρινου καταλήγοντας στο #8.
• Με αυτούς τους χρωματικούς πίνακες, μπορείτε να καταλάβετε τι σημαίνει το χρώμα των ούρων αντιστοιχίζοντάς το με τις αποχρώσεις.
• Εάν τα ούρα σας είναι πιο σκούρα από τις βέλτιστες πιο ανοιχτές αποχρώσεις στον πίνακα, τότε πρέπει να αυξήσετε την πρόσληψη υγρών.
• Εάν τα ούρα σας αντιστοιχούν στο πιο σκοτεινό άκρο του φάσματος, μπορεί να χρειαστεί να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια.

Κίτρινα ούρα: Τι σημαίνει για την υγεία σας; 

• Κάνετε άσπρα ούρα σαν νερό; Συνήθως τα υγιή ούρα έχουν καθαρό ή πολύ ανοιχτό κίτρινο χρώμα, όπως είναι και τα δύο πρώτα χρώματα στον σχετικό πίνακα.
• Το κίτρινο χρώμα προέρχεται κυρίως από μια φυσική ένωση που ονομάζεται ουροχολίνη(ή ουρόχρωμα, όπως είναι επίσης γνωστή). Όταν το σώμα διασπά τα ερυθρά αιμοσφαίρια που δεν χρειάζεται πλέον, παράγει ουροχολίνη.
• Τα ούρα αποτελούνται κυρίως από  νερό – 90 έως 95 τοις εκατό των ούρων αποτελούνται από νερό. Εάν είστε καλά ενυδατωμένοι, η περιεκτικότητα των ούρων σας σε νερό θα είναι μεγαλύτερη και επομένως θα αραιώσει το κίτρινο χρώμα της ουροχολίνης, καθιστώντας το πιο ανοιχτόχρωμο.

Χρώμα ούρων: Ποιοι άλλοι παράγοντες το επηρεάζουν; 

Μερικές φορές μπορεί να έχετε διαφορετικό χρώμα ούρων από το συνηθισμένο χωρίς να είστε αφυδατωμένοι ή να έχετε κάποια μόλυνση. Αυτό μπορεί να συμβεί εξαιτίας της λήψης φαρμάκων, συμπληρωμάτων βιταμινών ή ακόμη και κάποιων τροφών. 

Τα πράγματα που έχετε καταναλώσει μπορεί να βρίσκονται πίσω από τα ακόλουθα χρώματα ούρων: 

• Κίτρινο νέον. Ένα ανοιχτό κίτρινο είναι φυσιολογικό, αλλά μπορεί επίσης να φαίνεται πολύ φωτεινό - σαν κίτρινο νέον. Αυτό συχνά οφείλεται σε συμπληρώματα που περιέχουν βιταμίνες Β, και συγκεκριμένα βιταμίνη Β12. Επειδή αυτά τα είδη βιταμινών είναι υδατοδιαλυτά, το σώμα σας απομακρύνει τις τυχόν περίσσειες βιταμίνες Β μέσω των ούρων. 
• Πράσινα ούρα ή κιτρινοπράσινα ούρα. Ίσως ανησυχήσετε εάν τα ούρα σας είναι πράσινα, αλλά μπορεί να οφείλεται σε κάτι στη διατροφή σας, όπως οι πράσινες χρωστικές για τον χρωματισμό των τροφίμων ή τα σπαράγγια. Μπορεί επίσης να προκληθεί από τις χρωστικές που χρησιμοποιούνται σε εξετάσεις για τα νεφρά και άλλες ιατρικές εξετάσεις ή από ορισμένα φάρμακα, όπως η προποφόλη που χρησιμοποιείται κατά την αναισθησία. Εάν ισχύει κάποιος από αυτούς τους λόγους, τότε το πράσινο χρώμα θα είναι μόνο προσωρινό.  

Ωστόσο, τα πράσινα ούρα μπορεί να συνδέονται με βακτηριακή λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος που προκαλείται από ψευδομονάδες, οπότε έχετε τον νου σας και ζητήστε ιατρική συμβουλή για να είστε σίγουροι. 

Σημάδια αφυδάτωσης 

Τα καθαρά ούρα στο χρώμα του σταχιού δείχνουν ότι δεν έχετε αφυδάτωση. Αν όμως έχετε πιο σκούρο χρώμα ούρων, τότε ίσως χρειάζεται να καταναλώνετε πιο πολλά υγρά. Το καφέ και πορτοκαλί χρώμα στα ούρα, σύμφωνα με τον πίνακα, δείχνουν ότι ο οργανισμός σας έχει αφυδατωθεί. Άλλα συμπτώματα αφυδάτωσης περιλαμβάνουν: 

• Δίψα 
• Ξηρό στόμα, μάτια και χείλη 
• Πονοκέφαλο 
• Δυσκοιλιότητα 
• Ζαλάδα 
• Έλλειψη συγκέντρωσης 
• Κούραση 
• Ούρα με έντονη οσμή 

Φροντίστε να καταναλώνετε 2 λίτρα νερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας σε τακτά διαστήματα, ώστε να διατηρήσετε ένα υγιές χρώμα ούρων και να κρατήσετε ενυδατωμένο τον οργανισμό σας. Όλοι μας πρέπει να παραμένουμε καλά ενυδατωμένοι, αλλά ορισμένες ομάδες κινδυνεύουν ιδιαίτερα από την αφυδάτωση. Αυτές είναι: 

• Ηλικιωμένοι (καθώς το αίσθημα της δίψα μειώνεται καθώς μεγαλώνετε)
• Μωρά και βρέφη (λόγω του χαμηλού σωματικού τους βάρους)
• Όσοι πάσχουν από μακροχρόνιες παθήσεις (όπως ο διαβήτης)
• Αθλητές (καθώς χάνουν υγρά μέσω της εφίδρωσης)³

Είναι επίσης σημαντικό να παραμένετε ενυδατωμένοι όταν είστε κρυωμένοι  ή εάν υποφέρετε από διάρροια, καθώς θα χάνετε περισσότερα υγρά από το συνηθισμένο. 

Είναι καλή ιδέα να μυήσετε στα παιδιά τις έννοιες του χρώματος των ούρων από τη στιγμή που θα μάθουν να χρησιμοποιούν το γιογιό και έπειτα, έτσι ώστε να μπορούν να εντοπίσουν τα σημάδια της αφυδάτωσης νωρίς - ειδικά όταν τριγυρίζουν μέσα στη ζέστη- και να πιουν ένα ποτήρι νερό. 

Ουρολοίμωξη και χρώμα ούρων: Θολά, άσπρα ούρα 

Αν έχετε άσπρα ούρα, αν δηλαδή τα ούρα σας είναι θολά, ίσως έχετε κάποια μόλυνση. Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος μπορούν να επηρεάσουν την κύστη, τα νεφρά ή την ουρήθρα. Συνήθη συμπτώματα των ουρολοιμώξεων είναι τα εξής: 

• Συχνουρία 
• Ξαφνική ανάγκη να ουρήσετε  
• Ούρα με άσχημη οσμή 
• Θολά ούρα 
• Αίσθημα καύσου ή πόνου στην ούρηση 
• Αδιαθεσία 
• Κούραση  
• Πόνος χαμηλά στην κοιλιά 
• Σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, αλλαγές στη συμπεριφορά όπως ταραχή και σύγχυση 

Οι ήπιες ουρολοιμώξεις συνήθως περνούν από μόνες τους μέσα σε μερικές μέρες και έτσι θα έχετε πάλι σύντομα φυσιολογικό χρώμα ούρων. Από την άλλη, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν: 

• Είστε άντρας/έγκυος/παιδί/ηλικιωμένος 
• Είναι η πρώτη φορά που παθαίνετε ουρολοίμωξη 
• Έχετε αίμα στα ούρα 
• Τα συμπτώματα δεν υποχωρούν μετά από μερικές ημέρες ή επιστρέφουν μετά από σχετική θεραπεία 

Φροντίστε την υγιεινή σας ώστε να αποφύγετε τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος και, αν νομίζετε ότι έχετε ουρολοίμωξη, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. Οι εξετάσεις ούρων, τι δείχνουν και τα τελικά αποτελέσματα είναι αρμοδιότητα του γιατρού.   

Χρώμα ούρων: Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας  

Αν δεν είστε σίγουροι και ανησυχείτε, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. Υπάρχουν, όμως, κάποια προειδοποιητικά σημάδια που θα πρέπει να ελεγχθούν. Επισκεφτείτε οπωσδήποτε τον γιατρό σας αν τα ούρα σας είναι: 

• Πορτοκαλί. Το χρώμα αυτό θα μπορούσε να οφείλεται σε αφυδάτωση ή σε κάποιο τρόφιμο που καταναλώσατε, αλλά, επίσης, θα μπορούσε να οφείλεται σε κάποια πάθηση στο συκώτι ή στον χοληδόχο πόρο. 
• Ροζ ή κοκκινωπά. Το ροζ ή κόκκινο χρώμα στα ούρα μπορεί να οφείλεται στην κατανάλωση βατόμουρων ή παντζαριών, αλλά ίσως και να υπάρχει αίμα στα ούρα σας – πιθανό σημάδι προβλημάτων στον προστάτη, δηλητηρίασης από υδράργυρο/μόλυβδο, νεφρικής νόσου, όγκου ή ουρολοίμωξης.  
• Καφέ. Αυτό το χρώμα μπορεί και πάλι να οφείλεται σε τροφές που καταναλώσατε ή σε αφυδάτωση, αλλά μπορεί και να είναι σημάδι ηπατικής νόσου – πιείτε περισσότερο νερό και, αν το χρώμα επιμείνει, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.  

Τώρα που πλέον γνωρίζετε τα πάντα για τα ούρα και το χρώμα τους μπορείτε να προσέχετε περισσότερο την υγεία σας και να φροντίζετε να παραμένετε ενυδατωμένοι.  

Πηγές:

¹ Urine Analysis Tool, University Hospitals Birmingham, NHS  

² DR J. McGratten, ‘What the colour of your wee says about your health’, NetDoctor; 2020  

³ ‘Hydration’, NHS Inform  

⁴ ‘Urinary tract infections (UTIs)’, NHS; 2020